تل تخت محل ارگ سلطنتی است، متشكل از سنگهاي مكعبي بزرگ به ارتفاع 15 متر، كه در حاشیة شمالی، جنوبی و غربی تپة بزرگ طبیعی به شكل سکويی عظیم چيده شده تا بناهای باشکوهی برفراز آن ساخته شود.
تل تخت محل ارگ سلطنتی است، متشكل از سنگهاي مكعبي بزرگ به ارتفاع 15 متر، كه در حاشیة شمالی، جنوبی و غربی تپة بزرگ طبیعی به شكل سکويی عظیم چيده شده تا بناهای باشکوهی برفراز آن ساخته شود.
در 2400 متری شمال آرامگاه کوروش بزرگ محوطه ای وجود دارد که به دليل وجود دو پایه و یک سکوی مطبق سنگی مکانی آیینی در نظر گرفته شده است. پایههای سنگی، به ارتفاع تقريباً دو متر به فاصلة نه متری از یکدیگر قرار دارند و روی بستر سنگی نهاده شدهاند.
آرامگاه کوروش بزرگ تنها بنای پاسارگاد است که تاریخ نگاران و سياحان آن را توصیف كردهاند. استرابون كه همزمان با عيسي مسیح زندگي ميكرد،از قول يكي از سرداران همراه اسکندر، آرامگاه کوروش را چنین وصف كرده است: «.. و در آنجا اسکندر آرامگاه کوروش را در پردیسي مشاهده کرد، به صورت برجی کمارتفاع كه زیر سایه انبوه درختان باغ شاهی پنهان بود.
در اطراف آرامگاه كوروش با فواصل نا منظمي (10 و 11 و12 متر) به طور متفاوت و بدون رعايت جهات و نكات معماری و مهندسی در ادوار اسلامی ستونهايی گزارده و آنجا را بصورتی در آوردند كه درب ورودی اين مسجد به سمت غرب بوده و روی آن اين كتيبه ديده می شده است :
سنگ نگاره انسان بالدار سالم ترین و زیباترین نقش ایجاد شده در بناهای پاسارگاد است که دارای مفاهیم عمیق اندیشه والای انسانی کوروش بزرگ است. سنگ نگاره مردی را نشان میدهد با ریش انبوه کوتاه، ردای بلند و تاجی بر سر در حالی که چهار بال او را در بر گرفته اند رو به سوی مرکز کاخ دارد.
کاخ دروازه با وسعت 726 متر مربع در شرق مجموعه پاسارگاد واقع است. این بنا دارای تالاری به وسعت 686 متر مربع است که سقف آن را هشت ستون سنگی با ارتفاع تقریبی 16 متر نگاه می داشته اند. زیر ستون ها با ابعاد 2*2 متر و به شکل مکعب دو پله ای از سنگ سیاه ساخته شده اند که اکنون در پوششی از کاه گل حفاظت می شوند.
در نزديكی آرامگاه كوروش بنايی است مشتمل بر حياتی به وسعت 40/16*5/18 متر كه بصورت نامنظم از سنگ هاي سفيد ربوده شده از كاخ هاي كوروش ساخته شده و نيز ايوانی به پهنای 30/3 متر با جرز هاي سنگی نا منظم و چهار گوش با اتاق های كوچك و بزرگ در پشت آن درب بنا به سمت مشرق بوده
کاخ بارعام یا کاخ پذیرایی کوروش، وسعت این کاخ 2472 متر مربع است که در محور شمال غربی ـ جنوب شرقی ساخته شده است. این کاخ شامل یک تالار گسترده مرکزی با هشت ستون است که وسعت آن 705 متر مربع است. چهار ایوان در چهار سمت کاخ با ستونهایی کوچکتر و دو اتاق، دیگر قسمتهای اصلی بنا را تشکیل میدهد.
پردیس پاسارگاد سیمایی از یک باغ با طرح و سلیقه ایرانی را نشان میدهد که برای نخستین بار در فلات ایران یک نوآوری در ایجاد باغ های سلطنتی به شمار می آید و مادر باغ های ایرانی دوره صفوی و نیز باغ های شاهی هند است. گستردگی و طرح باغ پاسارگاد نشان از آن دارد که درختان گوناگون و گلهای رنگارنگ سرتاسر پردیس را فرا گرفته