علی موسوی ، سرپرست کاوشهای جامع باستانشناسی در پاسارگاد
محوطۀ باستانی پاسارگاد نخستین و کهنترین سکونتگاه سلطنتی سلسله هخامنشی در فارس است که تاریخ بنیان آن به دورۀ فرمانروایی کوروش بزرگ در نیمه قرن ششم پیش از میلاد می رسد. محوطه میراث جهانی پاسارگاد در محلی به نام دشت مرغاب در130 کیلومتری شمال شیراز، نزدیک به سرحدات شمالی استان فارس واقع شده است. در مجموع بیش از پنجاه اثر تاریخی در محوطه میراث جهانی پاسارگاد و پیرامون آن قرار دارد که شامل بقایای سکونتگاههای پیش از تاریخی تا استقرارگاههای اسلامی در سده های ششم و هفتم هجری است.
فصل دوم کاوشهای باستانشناسی در محوطه باستانی پاسارگاد تحت حمایت پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور و برنامه ریزی و هدایت پژوهشکده باستانشناسی، همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس و پشتیبانی پایگاه میراث جهانی پاسارگاد انجام شد. طرح جامع کاوشهای باستانشناسی در محوطه پاسارگاد با هدف مطالعۀ فراگیر آثار باستانی از دوران پیش از تاریخ تا سده های هفتم و هشتم هجری به مدت پنج سال پیشبینی شده است. فصل دوم فعالیتها در محدودۀ ویرانه های برج سنگی معروف به زندان سلیمان با هدف روشن کردن ابهامات دربارۀ ماهیت و کاربرد آن در دورۀ هخامنشی انجام شد. بنای معروف به زندان سلیمان شامل بقایای دیواری است به بلندی 14 متر که در شمال محدوده کاخها واقع شده است. این دیوار در اصل باقی مانده یک برج سنگی چهار ضلعی مسقف بوده که بر اثر استفاده از سنگهای آن در ساخت و سازهای متاخر به این شکل در آمده است. مقایسه این برج سنگی با بنای مشابه دیگری موسوم به کعبه زردشت در نقش رستم نشان داده که هردو این ساختمانها بسیار شبیه به هم بوده و شاید کاربرد یکسانی نیز داشته اند هرچند که هنوز کاربرد دقیق آنها نا معلوم است. کاوشهای فصل دوم در محدودۀ برج سنگی ویران در ادامه کاوشهای سال قبل به منظور روشن کردن نقشه و جزئیات معماری بنا شروع شد. در این فصل با گسترش محدودۀ کاوش در بخش جنوبی محوطه و نیز ایجاد گمانه در بخش شمالی آن امید است تا ارتباط این دو با یکدیگر مشخص شود. کاوشهای فصل گذشته به نتایج مهمی چون کشف آثار معماری متفاوتی با بناهای شناخته شدۀ دوره هخامنشی منتهی شد.
از اهداف برنامۀ جامع کاوشهای باستانشناسی پاسارگاد مطالعۀ استقرارهای پیش از عصر هخامنشی است. به همین منظور کارگاهی در تل خاری، یکی از تپه های پیش از تاریخی محوطه ایجاد شد. تل خاری مجموعه ای از تپه های کم ارتفاع و پراکنده در شمال محوطۀ پاسارگاد است که بخش بزرگی از آن در اثر فعالیتهای کشاورزی سالهای اخیر از بین رفته است. کاوش در تل خاری تا کنون به آثاری از استقرار دوران باکون، لپویی و هخامنشی رسیده است. از اهداف کاوش در تل خاری شناسایی لایه ها و تسلسل فرهنگی دشت پاسارگاد طی هزاره های چهارم تا اول پیش از میلاد است.