تل تخت محل ارگ سلطنتی است، متشكل از سنگ‌هاي مكعبي بزرگ به ارتفاع 15 متر، كه در حاشیة شمالی، جنوبی و غربی تپة بزرگ طبیعی به شكل سکويی عظیم چيده شده تا بناهای باشکوهی برفراز آن ساخته شود.

در 2400 متری شمال آرامگاه کوروش بزرگ محوطه ای وجود دارد که به دليل وجود دو پایه و یک سکوی مطبق سنگی مکانی آیینی در نظر گرفته شده است. پایه‌های سنگی، به ارتفاع تقريباً دو متر به فاصلة نه متری از یکدیگر قرار دارند و روی بستر سنگی نهاده شده‌اند.

آبراهه­ های شناخته باغ شاهي بيش از 1100 متر طول دارد. آنها نشان دهنده وضعيت اوليه گذرگاه­ ها و درختان و چمنزارها در باغ مي­باشند. آبنماها بجز جنبه تزئيني و زيبايي­ بخشي، کار آبياري باغ را نيز به خوبي انجام مي­داده است. باغ شاهي آب مورد نياز خود را از طريق انشعاب­ هايي که از رودخانه پلوار جدا مي­شده تأمين مي­کرده است.

پردیس پاسارگاد سیمایی از یک باغ با طرح و سلیقه ایرانی را نشان میدهد که برای نخستین بار در فلات ایران یک نوآوری در ایجاد باغ های سلطنتی به شمار می آید و مادر باغ های ایرانی دوره صفوی و نیز باغ های شاهی هند است. گستردگی و طرح باغ پاسارگاد نشان از آن دارد که درختان گوناگون و گلهای رنگارنگ سرتاسر پردیس را فرا گرفته

کوشک‌ها نیز در مجموعۀ باغ‌شاهی به نوعی مکمل اب‌نما‌ها بوده و امروزه تنها بقایای کمی از آن‌ها در شرق و جنوب محدودۀ باغ مرکزی باقی‌مانده‌است. ساختار این دو کوشک به نوعی طرح ساده و خلاصه شده‌ای از نقشه کاخ‌های پاسارگاد و مرکز‌ثقل این محوطۀ خرم بوده و به تعبیری طرح دقیقی از منظره‌سازی و ادغام معماری با طبیعت می‌باشند.

در 150 متری غرب "کاخ‌دروازه" بقایایی از یک پل سنگی در سال 1342 هـ.ش بدست آمده که حاکی از قرار‌گیری این پل برروی آبراهه‌ ای که ظاهراً از رود پلوار منشعب می‌شده‌ است می باشد. ساختار به دست آمده شامل دو دیوار جانبی از سنگ‌های آهكی و پنج ردیف سه ستونی در میان آن‌ها است.

در اطراف آرامگاه كوروش با فواصل نا منظمي (10 و 11 و12 متر) به طور متفاوت و بدون رعايت جهات و نكات معماری و مهندسی در ادوار اسلامی ستونهايی گزارده و آنجا را بصورتی در آوردند كه درب ورودی اين مسجد به سمت غرب بوده و روی آن اين كتيبه ديده می شده است :

آرامگاه کوروش بزرگ تنها بنای پاسارگاد است که تاریخ‌ نگاران و سياحان آن را توصیف كرده‌اند. استرابون كه همزمان با عيسي مسیح زندگي مي‌كرد،از قول يكي از سرداران همراه اسکندر، آرامگاه کوروش را چنین وصف كرده است: «.. و در آن‌جا اسکندر آرامگاه کوروش را در پردیسي مشاهده کرد، به صورت برجی کم‌ارتفاع كه زیر سایه انبوه درختان باغ شاهی پنهان بود.

کاخ دروازه با وسعت 726 متر مربع در شرق مجموعه پاسارگاد واقع است. این بنا دارای تالاری به وسعت 686 متر مربع است که سقف آن را هشت ستون سنگی با ارتفاع تقریبی 16 متر نگاه می داشته اند. زیر ستون ها با ابعاد 2*2 متر و  به شکل مکعب دو پله ای از سنگ سیاه ساخته شده اند که اکنون در پوششی از کاه گل حفاظت می شوند.