آبراهه های باغ شاهی
آبراهه های شناخته باغ شاهي بيش از 1100 متر طول دارد. آنها نشان دهنده وضعيت اوليه گذرگاه ها و درختان و چمنزارها در باغ ميباشند. آبنماها بجز جنبه تزئيني و زيبايي بخشي، کار آبياري باغ را نيز به خوبي انجام ميداده است. باغ شاهي آب مورد نياز خود را از طريق انشعاب هايي که از رودخانه پلوار جدا ميشده تأمين ميکرده است.
آرامگاه کوروش بزرگ
آرامگاه کوروش بزرگ تنها بنای پاسارگاد است که تاریخ نگاران و سياحان آن را توصیف كردهاند. استرابون كه همزمان با عيسي مسیح زندگي ميكرد،از قول يكي از سرداران همراه اسکندر، آرامگاه کوروش را چنین وصف كرده است: «.. و در آنجا اسکندر آرامگاه کوروش را در پردیسي مشاهده کرد، به صورت برجی کمارتفاع كه زیر سایه انبوه درختان باغ شاهی پنهان بود.
سنگ نگاره انسان بالدار
سنگ نگاره انسان بالدار سالم ترین و زیباترین نقش ایجاد شده در بناهای پاسارگاد است که دارای مفاهیم عمیق اندیشه والای انسانی کوروش بزرگ است. سنگ نگاره مردی را نشان میدهد با ریش انبوه کوتاه، ردای بلند و تاجی بر سر در حالی که چهار بال او را در بر گرفته اند رو به سوی مرکز کاخ دارد.
کوشک ها
کوشکها نیز در مجموعۀ باغشاهی به نوعی مکمل ابنماها بوده و امروزه تنها بقایای کمی از آنها در شرق و جنوب محدودۀ باغ مرکزی باقیماندهاست. ساختار این دو کوشک به نوعی طرح ساده و خلاصه شدهای از نقشه کاخهای پاسارگاد و مرکزثقل این محوطۀ خرم بوده و به تعبیری طرح دقیقی از منظرهسازی و ادغام معماری با طبیعت میباشند.
کاخ دروازه
کاخ دروازه با وسعت 726 متر مربع در شرق مجموعه پاسارگاد واقع است. این بنا دارای تالاری به وسعت 686 متر مربع است که سقف آن را هشت ستون سنگی با ارتفاع تقریبی 16 متر نگاه می داشته اند. زیر ستون ها با ابعاد 2*2 متر و به شکل مکعب دو پله ای از سنگ سیاه ساخته شده اند که اکنون در پوششی از کاه گل حفاظت می شوند.
پل
در 150 متری غرب "کاخدروازه" بقایایی از یک پل سنگی در سال 1342 هـ.ش بدست آمده که حاکی از قرارگیری این پل برروی آبراهه ای که ظاهراً از رود پلوار منشعب میشده است می باشد. ساختار به دست آمده شامل دو دیوار جانبی از سنگهای آهكی و پنج ردیف سه ستونی در میان آنها است.
کاخ اختصاصی
یکی دیگر از بناهای شکوهمند مجموعه پاسارگاد کاخ اختصاصی است که در 1300 متری شمال شرق آرامگاه کوروش واقع شده است. وسعت این کاخ 3192 متر مربع است که از یک تالار مرکزی و دو ایوان شرقی و غربی تشکیل شده است. در گوشه های شمالی و جنوبی ایوان غربی کاخ دو اتاق وجود داشته که آثار کمی از آنها باقی مانده است.
کاخ بارعام
کاخ بارعام یا کاخ پذیرایی کوروش، وسعت این کاخ 2472 متر مربع است که در محور شمال غربی ـ جنوب شرقی ساخته شده است. این کاخ شامل یک تالار گسترده مرکزی با هشت ستون است که وسعت آن 705 متر مربع است. چهار ایوان در چهار سمت کاخ با ستونهایی کوچکتر و دو اتاق، دیگر قسمتهای اصلی بنا را تشکیل میدهد.
باغ شاهی
پردیس پاسارگاد سیمایی از یک باغ با طرح و سلیقه ایرانی را نشان میدهد که برای نخستین بار در فلات ایران یک نوآوری در ایجاد باغ های سلطنتی به شمار می آید و مادر باغ های ایرانی دوره صفوی و نیز باغ های شاهی هند است. گستردگی و طرح باغ پاسارگاد نشان از آن دارد که درختان گوناگون و گلهای رنگارنگ سرتاسر پردیس را فرا گرفته
برج سنگی
يکي از بناهای بسيار زيبای مجموعه پاسارگاد برج سنگی است که ساخت آن مربوط به آغاز دوره هخامنشيان است. بنایي چهار گوش برج مانند که اکنون تنها يک ديواره از آن باقي مانده است. ارتفاع برج نزديک به 14 متر و قاعده آن 23/7 * 27/7 متر است که بر سکويي سه پله اي قرار گرفته است.
تل تخت
تل تخت محل ارگ سلطنتی است، متشكل از سنگهاي مكعبي بزرگ به ارتفاع 15 متر، كه در حاشیة شمالی، جنوبی و غربی تپة بزرگ طبیعی به شكل سکويی عظیم چيده شده تا بناهای باشکوهی برفراز آن ساخته شود.
کاروانسرای مظفری
در نزديكی آرامگاه كوروش بنايی است مشتمل بر حياتی به وسعت 40/16*5/18 متر كه بصورت نامنظم از سنگ هاي سفيد ربوده شده از كاخ هاي كوروش ساخته شده و نيز ايوانی به پهنای 30/3 متر با جرز هاي سنگی نا منظم و چهار گوش با اتاق های كوچك و بزرگ در پشت آن درب بنا به سمت مشرق بوده