آرشیو خبر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد

آشکار شدن دوباره بست های دم چلچله ای کاملا سالم در پاسارگاد

به نقل از افشین ابراهیمی مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد: در جریان مرحله سوم پروژه بازپیرایی و سامان‌دهی بلوک‌های صفه بنای برج سنگی پاسارگاد، دو نمونه دیگر از بست‌های دم‌چلچله‌ای به ‌صورت کاملا سالم یافت شد. پیشتر در خلال سال های 1398 و 1399 عملیات ساماندهی در دو جبهه جنوب غربی و شمال غربی بنا با هدف خواناسازی پلان معماری صفه و برطرف کردن آشفتگی های موجود به انجام رسیده و در مرحله سوم، تمرکز بر اصلاح وضعیت جبهه شمال شرقی صفه گذاشته شده است. عملیات ساماندهی این بخش از اثر که از نیمه شهریور ماه سال جاری آغاز گردیده مشتمل بر: مستندسازی، پاکسازی، قطعه یابی، دوباره چینی و وصالی سنگ ها است. در حین جابجایی بلوک های سنگی، دو نمونه سالم از بست های دم چلچله ای مشاهده گردید که با احتساب دو نمونه بستی که سال 1399 در جبهه شمال غربی به دست آمد، شمار بست های سالم شناسایی شده، اکنون به عدد چهار رسیده است. این بست ها که خوشبختانه از چشم ربایندگان در امان مانده اند، نخستین بار است که در مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مشاهده شده­اند. تا پیش از این صرفاً با استناد به فضاهای خالی به جا مانده از بست ها در پیکره بناها از به‌کارگیری این تکنیک برای اتصال بلوک های سنگی بزرگ به یکدیگر یاد می شده است. آنچه ربایندگان را به سرقت و بیرون کشیدن بست ها ترغیب می کرده، استفاده از سرب اطراف آنها برای تهیه ساچمه تفنگ های سرپر و دیگر مصارف بوده است. این بست ها جدا از اینکه موضوعی بکر برای مطالعات آزمایشگاهی و کشف زوایای دیگری از معماری کهن هخامنشی هستند، به تاریخ گذاری دقیق تر اثر کمک شایان می کنند. در مورد کاربری بنای برج سنگی نظرات متعددی مطرح است. گروهی آن را مقبره کمبوجیه، پسر و جانشین کوروش می دانند. بعضی آن را آتشکده یا نیایشگاه دانسته اند و برخی نیز آن را گنج خانه کوروش خوانده اند که در آن اسناد و مدارک مهم دولت هخامنشی نگهداری می شده است. در این میان البته اغلب کارشناسان برای این بنا کارکردی آئینی متصور هستند و معتقدند بنای کعبه زرتشت در نقش رستم از روی این اثر الگو برداری شده است. به گمان بسیاری، معماری برج سنگی با طراحی خاص و ظرافت ساخت، در شمار شاهکارهای مهندسی هخامنشیان قرار دارد. سنگ های به کار رفته در این بنا از گونه سنگ های سفید آهکی است که از معدن کوه سیوند آورده شده اند. از سنگ های سیاه آهکی هم در پنجره های بسته و کور بنا جهت تزئین استفاده شده است. تو رفتگی های منظم مستطیل شکل در نمای خارجی چهار ضلع برج، دیگر عناصر تزئینی بدنه ها هستند که شواهد آنها کماکان باقیست.

  • بست دم چلچله ای
  • بست دم چلچله ای
  • برج سنگی

     

      

    ICHTOw
    UNESCOw
    WorldHeritagew
    Pasargadae

    Search