پردیس پاسارگاد سیمایی از یک باغ با طرح و سلیقه ایرانی را نشان میدهد که برای نخستین بار در فلات ایران یک نوآوری در ایجاد باغ های سلطنتی به شمار می آید و مادر باغ های ایرانی دوره صفوی و نیز باغ های شاهی هند است. گستردگی و طرح باغ پاسارگاد نشان از آن دارد که درختان گوناگون و گلهای رنگارنگ سرتاسر پردیس را فرا گرفته
و مفهوم آن که به معنای بهشت است در پاسارگاد معنا یافته است.
باغ شاهی با روش گردش آب در جوی های سنگی که به آب نما معروف است آبیاری می شده است. آب نماها جدای از آبياري پردیس، کارکرد تزئيني و زيبايي بخشي باغ را نيز به خوبي انجام مي داده است. در مسیر آب نماها حوضچه های چهارگوش سنگی با اندازه یک در یک متر قرار دارد. آب به آرامی درون جویها روان بوده و حوضچه ها نیز مایه آرامش آب و پالایش آن از گل و لای موجود در آب میشده است.
دو سوی باغ دو کوشک طراحی و ساخته شده که از آنها برای آرمیدن و تماشای چشم انداز دل انگیز باغ استفاده می شده است. همه کاخها درون پردیس قرار داشته اند، به گونه ای که پیرامون هر کاخ گسترهای سرسبز و آرام بخش بوده است. آب مورد نياز باغ شاهي از جویهایی که از رودخانه پلوار جدا مي شده، یا از چشمه بناب فراهم مي شده است. تاکنون نزدیک به 1100 متر از آب نماهای باغ کاوش شده و از زیر خاک بیرون آورده شده است. باغ پاسارگاد در سال 1390 با شماره 001-1372 در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند.
این مجموعه شامل سه بخش زیر می باشد.
- آبراهه های باغ شاهی
- کوشک ها
- پل
آبراهه های باغ شاهی
آبراهه های شناخته باغ شاهي بيش از 1100 متر طول دارد. آنها نشان دهنده وضعيت اوليه گذرگاه ها و درختان و چمنزارها در باغ ميباشند. آبنماها بجز جنبه تزئيني و زيبايي بخشي، کار آبياري باغ را نيز به خوبي انجام ميداده است. باغ شاهي آب مورد نياز خود را از طريق انشعاب هايي که از رودخانه پلوار جدا ميشده تأمين ميکرده است.
کوشک ها
کوشک‌ها نیز در مجموعۀ باغ‌شاهی به نوعی مکمل اب‌نما‌ها بوده و امروزه تنها بقایای کمی از آنها در شرق و جنوب محدودۀ باغ مرکزی باقی‌مانده‌است. ساختار این دو کوشک به نوعی طرح ساده و خلاصه شده‌ای از نقشه کاخ‌های پاسارگاد و مرکز‌ثقل این محوطۀ خرم بوده و به تعبیری طرح دقیقی از منظره‌سازی و ادغام معماری با طبیعت می‌باشند.
پل
در 150 متری غرب "کاخ‌دروازه" بقایایی از یک پل سنگی در سال 1342 هـ.ش بدست آمده که حاکی از قرار‌گیری این پل برروی آبراهه ای که ظاهراً از رود پلوار منشعب میشده است می باشد. ساختار به دست آمده شامل دو دیوار جانبی از سنگ‌های آهكی و پنج ردیف سه ستونی در میان آنها است.
