تنگ بلاغی

حد فاصل دشت پاسارگاد و دشت سعادتشهر، دره ای سرسبز و زيبا وجود دارد که بنام تنگ بلاغی معروف است. اين دره زيبا دارای يک رودخانه دائمی است که از روستای قصر يعقوب  در شهرستان خرمبيد سرچشمه گرفته و پس از گذر پاسارگاد، تنگ بلاغی، دشت سعادتشهر و جلگه مرودشت به رودخانه کر می پيوندد.

وجود رودخانه باعث شده است که اين دره زيبا از قديم ايام مورد توجه انسان ها قرار گيرد. بر اساس اولين مطالعات باستان شناسي صورت گرفته در اين تنگه آثار متعددی از دوره پارينه سنگی ميانی تا دوره اسلامی شناسايي شد.

قديمی ترين اثر باستانی تنگ بلاغی مربوط به دوره ميانی پارينه سنگی با قدمت 250 هزار تا 100هزار سال قبل می باشد که به صورت تک يافته و محوطه باز (open site) در حاشيه رودخانه شناسايي شد. دومين دوره مربوط به دوره پارينه سنگی جديد و فرا پارينه سنگی می باشد که در اين راستا بيش از 40 غار و پناهگاه در کل تنگ بلاغی شناسايي شد، که دارای دست افزارهای شاخص اين دوره می باشد (از اين دوره به بعد شاهد تسلسل دوره های پيش از تاريخی و تاريخی در تنگ بلاغی می باشيم). پس از اين دوره انسانها آرام آرام غارها را ترک کرده و وارد اولين روستاهای پيش از تاريخ منطقه شده اند (دارای فرهنگ های مشکی و جری مربوط به هزاره ششم و پنجم ق. م {نام اين دو فرهنگ از نام تپه های مشکی و جری در دشت مرودشت گرفته شده است}) در همين راستا دو محوطه تپه رحمت آباد و محوطه پوزه سرخ (نام محل)يا محوطه 73مورد شناسايي قرار گرفت که دارای سفالهای شاخص اين دوره می باشند. چند محوطه ديگر از دوره های پيش از تاريخ شامل (فرهنگهای باکون a,b و لپويي مربوط به هزاره چهارم و سوم ق.م ) شناسايي و مورد کاوش قرارگرفت.

 

پس از دوره پيش از تاريخی آثار خاصی به مدت هزار و پانصد تا دو هزار سال (دوره فترت)  تا دوره هخامنشي شناسايي نشد.

از دوره هخامنشي آثار متعددی همچون کنده کاريهای موسوم به دختر بر(در سمت شرق و غرب رودخانه)، چندين محوطه (شامل کاخ و قلعه و روستا) شناسايي شدند که دارای اهميت بسيار زيادی در روشن شدن وضعيت زندگی مردم در دوره هخامنشي در تنگ بلاغی می باشد.

از دوره فرا هخامنشي و اشکانی، چندين نوع تدفين شامل قبور توده سنگی (خرفخانه)، قبور خرسنگی (با توجه به استفاده از سنگ های بزرگ در ساخت اين قبور، با اين نام معرفی شدند) قبور درون غارهای کوچک و بزرگ و قبور درون شکاف های طبيعی کوه شناسايي شد. علاوه بر اين يک مرز سنگچين بزرگ در تنگ بلاغی و کوه های مجاور آن و دشت پاسارگاد شناسايي شدکه با توجه به قرار داشن گورهای توده سنگی در داخل و يا کنار آن، احتمالاً مربوط به دوره اشکانی می باشد.

پس از دوره اشکانی، دوره ساسانی در تنگ بلاغی دارای آثار ارزشمندی می باشد که توسط هيات مشترک ايران ـ لهستان مورد کاوش باستان شناسي قرار گرفت. در اين راستا يک محوطه استحصال شيره انگور و يک کارگاه ذوب فلز شناسايي شد که دارای سفال شاخص اصطخر (اواخر ساسانی ـ اوايل اسلام) با نقش استامپی شناسايي شد.

آثار دوره اسلامی تنگ بلاغی شامل گورستان شهدای مار (محوطه 85) دارای سنگ قبرهای ساده ای بر روی سنگ های طبيعی با خطوط نسخ و ثلث می باشد که مربوط به دوره صفويه به بعد است. علاوه بر اين يک کوره ذوب فلز از اين دوره و تعداد زيادی کومه کره های عشايري(آغل موقّت) شناسايي شد.

تيمهای باستان شناسي از ايران به همراه تيم هایی  از کشورهای مختلفی نظير ايتاليا، آلمان، لهستان، ژاپن، فرانسه و امريکا به صورت مشترک تعدادی از محوطه های مهم تنگ بلاغی را مورد کاوش قرار دادند.

علاوه بر آثار ارزشمند تاريخی، تنگ بلاغی دارای درختان کهنسال بنه (پسته کوهی) می باشد که عمر برخی از درختان آن به بيش از هزار سال می رسد. علاوه بر اين، تنگ بلاغی همه ساله به عنوان يکی از مراتع سر سبز، مورد توجه عشاير منطقه مانند طایفه های: کردشولی و باصری (علی شاه قلی و لب موسي و ننه عربی) بوده است که فصل بهار را در آن سپری می کنند. 

 

  • Boulaghi
  • Boulaghi
  • Boulaghi
  • Boulaghi
  • Boulaghi
  • Boulaghi

      

    ICHTOw
    UNESCOw
    WorldHeritagew
    Pasargadae

    Search